Vitamine B12 (ook bekend als cobalamine) is het chemisch meest complexe vitamine van de natuur, en men noemt het ook wel eens het mooiste dank zij de rijke, donker rode kleur van de kristallen van dit vitamine. Maar het laatste van de vitamine B’s dat ontrafeld is kent nauwelijks lichamelijke beperkingen.
De vitale rol van vitamine B12 bij de behandeling van pernicieuze anemie wordt momenteel onder de psychiaters al gedurende tientallen jaren verder gevolgd.
Vitamine B12 heeft ook al zijn nut bewezen in de strijd tegen hartaanvallen en hartziektes, en draagt ook bij tot de behandeling van astma, bursitis, depressie, een lagebloeddruk, multiple sclerose, zenuwpijnen en zelfs bij een aantal mentale aandoeningen.
Meer recent heeft men kunnen vaststellen dat een bepaalde vorm van het complex, namelijk methylcobalamine, kan bijdragen tot het ondersteunen van de basis neurologische functies. Dit draagt natuurlijk bij tot de groeiende reputatie van vitamine B12 als een onmisbaar supplement in het onderhoud van een gezonde geest en een gezond lichaam.
Met name methylcobalamine heeft zijn nut bewezen om het glutamaat in de hersenen onder controle te houden en om een normale activiteiten in de cellen van het brein te garanderen. Dit complex heeft ook al aangetoond dat het goed is voor de cognitieve functies, het geheugen en de functies van de emoties.
De verschillende vormen van vitamine B12
Vitamine B12 is een van de bouwstenen van ons leven. Daar het een primaire rol speelt in de origine van ons DNA, is cobalamine betrokken bij de synthese van DNA, RNA, en de moleculen die van belang zijn bij het onderhoud van het genoom. Cobalamine is ook essentieel voor de integriteit en het normaal functioneren van het zenuwstelsel.
Dierlijke producten zijn de natuurlijke bronnen van vitamine B12, paradoxaal genoeg kunnen planten en dieren dit complex niet zelf produceren. Alleen bacteriën zijn in staat vitamine B12 te maken.
Cobalamine is de collectieve term voor alle complexen die kobalt bevatten, ook bekend als corrinoïden. De term vitamine B12 wordt meestal gebruikt om te verwijzen naar cyanocobalamine, de belangrijkste vorm van het vitamine die doorgaans gebruikt wordt in voedingssupplementen.
Van de drie andere vormen is methylcobalamine, een van de twee co-enzymevormen van cobalamine, actief in het centrale zenuwstelsel en is het ook een vitale cofactor in de conversie van homocysteine naar methionine.
Centraal voor de synthese van proteïne
Studies tonen aan dat methylcobalamine een belangrijke rol speelt in de synthese van proteïne nodig voor een gezonde cardiovasculaire functie. Homocysteïne, een aminozuur dat wordt gevormd wanneer het lichaam proteïne afbreekt, wordt beschouwd als een onafhankelijke risicofactor voor cardiovasculaire ziektes en hartaanvallen.
Enzymen vormen homocysteïne om in het aminozuur methionine, wat op zijn beurt kan gebruikt worden om meer proteïne aan te maken, of het af te breken in de urine voor de uitscheiding.
Hoge niveaus aan homocysteïne zijn toxisch voor de cellen die de bloedvaten doorkruisen, en zorgen ook voor klonters in het bloed.
Cobalaminetekort leidt tot een verminderde synthese van methionine synthase, wat als sleutelenzyme verantwoordelijk is voor de conversie van homocysteïne tot methionine. Het resultaat is een hoog peil aan het serum homocysteïne en een lager peil aan methionine.
De weldaden voor de behandeling van anemie
Vitamine B12 werd lang geassocieerd met de behandeling van anemie, maar de neurologische effecten van het tekort aan vitamine B12 kunnen zelfs voorkomen wanneer je geen anemie hebt, dit vooral voor mensen van boven de 60 jaar oud.
Cobalamine tekort zal in eerste instantie de perifere zenuwen aantasten, en in een later stadium kan het zich ook richten op het ruggenmerg en de hersenen. Het gebruikelijke resultaat is een vermindering van de mentale functies, wat zich eerst vaak manifesteert als ‘trager denken’, verwarring en gaten in het geheugen.
Zelfs een bloedspiegel van vitamine B12 die nog maar lichtjes beneden het optimale peil ligt kan al leiden tot aanzienlijke schade in het brein en het zenuwstelsel.
Het staat nu in feite zo goed als vast dat een aanzienlijk aantal cognitieve en emotionele factoren afhangen van een optimaal peil aan vitamine B12. Bij cognitieve testen uitgevoerd op oudere mensen scoorden zij die de laagste spiegels aan vitamine B12 hadden ook duidelijk het laagst.
Mensen bij wie een depressie werd vastgesteld hebben doorgaans lagere plasmaspiegels aan kobalt, het mineraal dat het centrum vormt van de vitamine B12 molecule.
De opname van vitamine B12 neemt af met de leeftijd
Een eerste bepalende factor voor de mogelijkheid van het lichaam om het vitamine B12 op te nemen is een ‘compound’ bekend als de intrinsieke factor, die wordt uitgescheiden door de cellen die zich in de maag bevinden.
De intrinsieke factor is van cruciaal belang bij de absorptie van cobalamine door de dunne darm. Deze compound wordt in kleinere hoeveelheden gemaakt naarmate het lichaam veroudert. Dit is een verklaring voor toch zeker een deel van de lagere opname van het vitamine B12 bij oudere mensen.
Ongeveer één derde van de mensen ouder dan 60 jaar kunnen niet de juiste hoeveelheid aan het vitamine B12 opnemen via het voedsel dat ze eten.
Een chirurgische ingreep aan de maag of andere condities hebben een invloed op de gastro-intestinale toestand van het lichaam en dit kan een invloed hebben op de productie van de intrinsieke factor.
Kiezen tussen een spuit en een pil
De meest gebruikte manier om het vitamine B12 toe te dienen is via inspuiting. Mensen die lijden aan vermoeidheid of aan de effecten van een overdosis alcohol zouden simpel weg naar de dokter kunnen gaan voor een spuit met het vitamine B12, en zich binnen een paar uur weer als herboren voelen.
Injecties zijn de meest geliefde methode voor een toestand die om een snel resultaat vraagt. Maar hogere dosissen in de vorm van een pil hebben doorgaans hetzelfde effect.
Het bepalen van de optimale dosis
Wat nu de optimale dosis aan vitamine B12 is hangt af van wat het lichaam nodig heeft, en dat kan best bepaald worden door een bloedtest. De zogenaamde Schilling test maakt gebruik van een kleine dosis aan radioactieve vitamine B12 die in de urine van de patiënt kan gezien worden.
Deze test meet de geschiktheid van het individu om het vitamine B12 op te nemen.
Het vitamine B12 heeft al aangetoond dat het extreem veilig en niet toxisch is, zelfs als het in hoge dosissen wordt toegediend. Om het even welk supplement gaande van 300 tot 1000 mcg kan als een goed beginpunt beschouwd worden.
Condities die met een tekort gepaard gaan vereisen de toediening van een supplement met ten minste 1 mg (1000 mcg) per dag als deel van een alomvattend voedingsprogramma.
In overeenstemming met recente data kan de toediening van 2 tot 5 mg per dag de symptomen van een tekort aan vitamine B12 opvangen, problemen in verband met homocysteïne en neurologische problemen inbegrepen.
